Wil je voor het eerst tomaat kweken in jouw groentetuin? Of ben je al langer vertrouwd met tuinieren, maar heb je toch nog vragen om je tomatenoogst te verbeteren? Hieronder geven wij antwoord op veelgestelde vragen over tomaat kweken. Van wanneer je ze kunt voorzaaien, tot of je ze beter kweekt in een kas of in de openlucht.
Moet je tomaat altijd kweken in een serre of kas?
Je hebt niet noodzakelijk een serre of kas nodig wanneer je tomaten wil kweken, maar ze komt wel goed van pas. In een serre kun je namelijk een optimale temperatuur garanderen zodat je tomaten goed groeien. Bovendien staan ze beschut van regen en wind en heb je zelf controle over hoeveel water ze krijgen zodat de grond bij hevige regen niet te vochtig wordt.
Heb je niet de mogelijkheid om een serre te plaatsen? Dan kun je ook gerust tomaat kweken in de openlucht door ze in de grond te planten of te tuinieren in bakken. Houd er dan wel rekening mee dat een frisse of te natte zomer waarschijnlijk geen fantastische tomatenoogst zal opleveren.
Tip! Weinig plaats? Ook dan kun je een moestuin aanleggen en een serre plaatsen.
De miniserres uit het Urban-gamma van ACD® zijn hier perfect voor. Zo neemt de muurserre Miccolo M03 maar 1,85 m2 in beslag.
Wat heb ik nodig om tomaten te kweken?
Met tomatenzaadjes, gezonde grond en water kom je al een heel eind. Maar er zijn nog enkele nice to have’s wanneer het op tomaten kweken aankomt:
- Zaaipotjes om je tomaten binnen voor te zaaien.
- Bemesting en compost om je grond extra voedzaam te maken.
- Stokken of draad om je planten op te laten groeien.
Kweek je tomaat in een kas of serre? Voorzie dan ook een schaduwdoek om op heel warme dagen te voorkomen dat je planten verbranden. Met een druppelkit kun je er bovendien voor zorgen dat je planten geleidelijk vocht toegediend krijgen in plaats van in één keer veel water. Ontdek meer serrebenodigdheden en accessoires.
Een schaduwdoek voorkomt op warme dagen dat de planten in je serre verbranden.
Met een druppelkit kun je jouw planten constant kleine beetjes water geven.
Kun je tomaten kweken van een verse tomaat?
Natuurlijk kun je zaadjes kopen in de winkel, maar je kunt ook tomaten kweken uit een andere tomaat.
Heb je verse tomaten in huis? Doe dan het volgende:
- Kies bij voorkeur voor tomaten uit iemands moestuin of biologische tomaten uit de winkel.
- Laat de tomaat goed rijpen en haal dan de zaadjes eruit, verwijder overtollig vruchtvlees en leg de zaadjes in een schaaltje of een glas. Doe er een klein beetje water bij.
- Laat ongeveer een week staan op een warme, zonnige plek.
- Giet het mengsel door een fijne zeef en spoel met koud kraanwater tot je propere tomatenzaadjes overhoudt.
- Laat de zaden nog eens een week drogen op een vel keukenpapier. Zorg ervoor dat ze los van elkaar liggen en niet aaneenklitten.
- Bewaar de zaden op een droge, donkere en koele plek tot je ze gaat zaaien.
Wanneer moet je tomaten voorzaaien?
Tomatenzaden kiemen bij een temperatuur van 18 à 20 graden Celcius. Je moet je tomaten dus binnen voorzaaien omdat ze anders nooit op tijd zouden kiemen voor het tomatenseizoen. Voorzie in je zaaikalender alvast een moment om je tomaten voor te zaaien in maart. Sommige tuiniers zijn overenthousiast en zaaien tomaten al in januari. Maar tomaten in de winter zaaien zorgt voor gevoelige planten, en dat wil je natuurlijk vermijden.
How to: tomaten zaaien met Angelo Dorny
Je kunt je tomaten voorzaaien in huis, maar ook in de serre of kas. Neem ze dan ‘s nachts wel nog binnen, want in maart en april koelt het nog stevig af wanneer de zon onder gaat en kan het zelfs nog vriezen. Voorzaaien doe je in biologisch afbreekbare zaaipotjes. Vanaf je zaailingen meerdere echte bladeren hebben, kun je ze in een grotere pot zetten zodat ze genoeg ruimte hebben om te wortelen.
Hoe en wanneer moet je tomaten uitplanten?
De regel is dat je jouw tomatenplanten pas in de grond (of je kas of moestuinbak) plant na de IJsheiligen, rond 15 mei. Traditioneel betekent die periode het einde van de kans op nachtvorst en is het dus eindelijk warm genoeg om je tomaten en andere moestuingroenten te planten. Natuurlijk kan het na die tijd nog vriezen, maar de kans is een stuk kleiner dan voor de IJsheiligen.
Wanneer je tomatenplantjes naar buiten mogen, is het goed om ze stap voor stap aan de buitenlucht te laten wennen. We noemen dit ‘afharden’. Plan hiervoor ongeveer een week in je plantenkalender in. Laat de jonge plantjes in hun pot zitten en zet ze overdag buiten, maar neem ze ‘s nachts weer binnen. Na enkele dagen kun je ze ook ‘s nachts buiten laten en nog iets later uitplanten in de grond.
Enkele aandachtspunten daarbij:
- Zorg voor gezonde, luchtige grond met voldoende voeding.
- Plant de verschillende tomatenplanten minstens 30 cm van elkaar.
- Steek de plantjes redelijk diep de grond in, zodat ze stevig kunnen wortelen.
- Voorzie bamboestokken, touw of tomatenspiralen zodat je planten stevig blijven wanneer ze groeien. Bind ze aan met touw, maar niet te strak!
- Om verdamping te voorkomen kun je de grond bedekken met een laagje mulch.
- Let erop welke andere moestuinplanten je erbij zet. Aardappelen en kolen zijn geen goede buren voor je tomaten. Basilicum en oregano zijn dat wel: ze verbeteren de smaak én houden met hun sterke geur insecten weg.
Welke soorten tomaat kweken?
Wat tomaat zo leuk maakt om te kweken, zijn de vele verschillende soorten waar je uit kunt kiezen. Vleestomaten zijn groot, vaak geribd en behouden goed hun vorm en vaste textuur. Pruim- of Romatomaten hebben een ovale vorm zijn dan weer beter voor sauzen. Cocktail- en kerstomaten zijn iets kleiner en groeien met velen op één trosje. Die zijn dan weer perfect voor bij het aperitief of in een salade.
Wil je naast gewone tomaten ook bijzondere soorten kweken? Dan kun je bijvoorbeeld coeur de boeuf, tijgertomaat of black cherry tomaat kweken. De mogelijkheden zijn eindeloos!
Hoe bestuif je een tomatenplant?
Wanneer je tomaat kweekt hoef je je geen zorgen te maken over bestuiving: tomaten zijn namelijk zelfbestuivend. Dat wil zeggen dat er gewoon stuifmeel van dezelfde bloem in de stamper mag komen om ervoor te zorgen dat er een vruchtje groeit. In natuurlijke omstandigheden is hier dus geen tussenkomst nodig. Kweek je tomaten echter in een serre of kas? Dan moet je ze even een handje helpen door de tomatenplanten te trillen.
Welke verzorging hebben tomatenplanten nodig?
Bij tomaten kweken zijn drie dingen belangrijk:
- Water geven
- Dieven
- Toppen
Ten eerste moet je jouw tomatenplanten dus voldoende water geven. Geef liever niet te veel water in één keer, maar geregeld kleine beetjes. Geef ‘s ochtends vroeg en/of ‘s avonds laat water wanneer het buiten al wat afkoelt. Water geven in de hitte zorgt dat het vocht te snel verdampt en je planten verbranden of uitdrogen. Het is ook belangrijk hoe je water geeft: altijd op de grond aan de wortels, nooit op de bladeren!
Dieven betekent de blaadjes in de ‘oksels’ van je plant verwijderen. Zo zorg je ervoor dat de plant zijn energie gebruikt voor de vruchten – lees: zodat ze groter en lekkerder worden! – en niet voor deze overtollige bladeren. Ook toppen is cruciaal voor een geslaagde oogst. Het doet beginnende tuiniers vaak pijn in het hart: je plant inkorten tot twee bladeren boven de laatste tros. Doe je dit niet, dan wordt je plant wel groter maar groeien er minder vruchten aan. Zorg er ook voor dat te grote bladeren je bloemen en vruchten niet bedekken, want zo is er te weinig ventilatie en kan het zonlicht er niet bij. Schrik er dus niet voor terug om bladeren van je tomatenplant te verwijderen om je oogst te verbeteren.
Hoeveel tomaten komen er aan mijn plant?
De grootte van je oogst zal natuurlijk sterk afhangen van het weer, de sterkte van je planten en hoe goed je ze verzorgt. Hoeveel tomaten er per plant groeien is dus moeilijk te voorspellen. Standaard spreken we van minstens drie en maximaal acht trossen per plant. In een serre zal je meer tomaten oogsten dan in de buitenlucht omdat je een beschermd, beschut microklimaat creëert en dus niet afhankelijk bent van het weer.
Hoe oogst je tomaten het best?
Tomaten oogst je vanaf juli en augustus, maar ook in september kun je nog genieten van je zelfgekweekte tomaten. Let erop dat de tomaten hun volledige kleur hebben, zachter aanvoelen en zoet beginnen te ruiken voor je ze oogst – anders zijn ze nog niet rijp genoeg. Oogst je tomaten met de hand en met het kroontje er nog aan, zo kun je ze langer bewaren.
Leg je verse oogst niet in de koelkast (daar verliezen ze hun smaak), maar geef ze een apart bakje op het keukenaanrecht. Zorg ervoor dat ze niet te veel op elkaar liggen zodat ze niet gaan schimmelen.
Op zoek naar nog meer tips en advies voor het aanleggen van je eigen groentetuin?
We’ve got you covered. Lees meer op onze blog en volg ons op Instagram of Facebook voor regelmatige updates en begeleiding in jouw moestuinproces!